Όλοι θυμόμαστε πως ήταν να είμαστε έφηβοι, μπουχτισμένοι από τις ταπεινώσεις της παιδικής ηλικίας. Θέλαμε να ξεφύγουμε από τους γονείς μας, θέλαμε να δραπετεύσουμε από τη φυλακή του σπιτιού και της οικογένειας. Ίσως κάποιοι από εσάς που διαβάζετε αυτό το βιβλίο να είστε ακόμα έφηβοι, όμως ακόμα και στην ενήλικη ζωή οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν την παρόρμηση να ξεφύγουν από κάτι. Ακόμα και σε μεγάλη ηλικία θέλουμε να ασκήσουμε την ανεξαρτησία μας. Αυτή η παρόρμηση να είμαστε ελεύθεροι είναι φυσιολογική, όμως ποιος μας εμποδίζει στ’ αλήθεια;
Ανεξαρτήτως του πόσο άδικες φαίνονται οι εξωτερικές συνθήκες, τα συναισθήματα της καταπίεσης ξεκινούν από εμάς. Μας περνούν από το μυαλό κάποιες δυσάρεστες ιδέες για τον εαυτό μας. Συντηρούμε παράλογους φόβους και δημιουργούμε αυθαίρετες δεισιδαιμονίες. Λέμε στον εαυτό μας ότι δεν μπορούμε, ότι δεν θα έπρεπε· και άλλα πολλά. Απαιτούμε κάποιου είδους μεταμέλεια όταν περνάμε πολύ καλά. Τιμωρούμε τον εαυτό μας όταν παραβαίνουμε άγραφους νόμους. Επιβάλλουμε στον εαυτό μας ποινές ακόμα και όταν αγαπάμε.
Η καταπίεση υπάρχει. Υπάρχουν στον κόσμο αληθινοί φυλακισμένοι και πραγματικές φυλακές, όμως οι περισσότεροι άνθρωποι καταπιέζονται από τις ίδιες τους, τις ιστορίες και τους φόβους τους. Οδηγούνται στην απελπισία από πεποιθήσεις που αρνούνται να εγκαταλείψουν. Βασανίζονται από φωνές που μόνο εκείνοι μπορούν να ακούσουν. Κανένας δεν μπορεί να πει τι είναι αυτό που απαιτείτε από τον εαυτό σας εκτός από εσάς. Κανένας δεν σκέφτεται τρόπους για να σας τιμωρήσει εκτός από εσάς. Αφουγκραστείτε, λοιπόν, τον εαυτό σας. Ακούστε πώς λέτε στους ανθρώπους ότι δεν κάνετε αυτό ή ότι δεν τρώτε εκείνο ή ότι δεν είστε αυτό το είδος ανθρώπου. Αφουγκραστείτε τις σκέψεις σας και ακούστε πώς πειθαναγκάζετε τον εαυτό σας. Ορισμένες φορές ίσως ακούγεστε σαν τον πατέρα σας ή σαν τη μητέρα σας ἡ τον καθηγητή των μαθηματικών σας στο πανεπιστήμιο. Κυρίως ακούγεστε σαν εκείνον τον χαρακτήρα που επινοήσατε για να κρατήσετε τον εαυτό σας υπό έλεγχο. Ακούγεστε σαν το εγώ.
Μια δυνατή επιθυμία για ελευθερία συνήθως ξεκινά στην εφηβεία. Αργά ή γρήγορα όλα τα παιδιά αρχίζουν να νιώθουν περιορισμένα και λίγο καταπιεσμένα. Οι γονείς προσπαθούν να διαπλάσουν και να προστατέψουν τα παιδιά τους, όμως τα παιδιά
φτάνουν σε ένα σημείο που δυσανασχετούν μαζί τους γι’ αυτό. Επαναστατούν, ακόμη κι αν αυτό σημαίνει ότι βλάπτουν τον εαυτό τους στην πορεία. Η κοινωνία μπαίνει κι αυτή στη μέση, όμως τα παιδιά χάνουν την υπομονή τους με τους κανόνες της. Η απόδραση από όλα αυτά ακούγεται ελκυστική, όμως οι περισσότεροι άνθρωποι θέλουν να τους δοθεί η ελευθερία. Αυτό δεν θα συμβεί. Η ελευθερία που μετράει πραγματικά είναι η ελευθερία που παραχωρούμε στον εαυτό μας.
Η τυραννία ξεκινάει από εμάς. Ποιος φτιάχνει τους κανόνες, Ποιος τους επιβάλλει; Ποιος μπορεί να αναθεωρήσει τους κανόνες; Ο καθένας από εμάς μπορεί να καταργήσει τους ίδιους του τους νόμους και να μεταρρυθμίσει το προσωπικό του σύστημα δικαιοσύνης. Μπορούμε να αποδράσουμε από τη φυλακή ανά πάσα στιγμή.
Όπως έχετε πιθανότατα καταλάβει μέχρι τώρα, το εγώ μπορεί να γίνει καλύτερο όσον αφορά τη λήψη αποφάσεων. Το εγώ μπορεί να γίνει καλύτερος διαχειριστής» ή το εγώ μπορεί να παραμερίσει και να γίνει φίλος. Αν υπάρχει η επιθυμία, το εγώ μπορεί να γίνει διπλωμάτης και ειρηνοποιός. Μακροπρόθεσμα, το εγώ μπορεί να γίνει ο σωτήρας που ψάχνατε.
Απόσπασμα από το βιβλίο Τα τρία ερωτήματα
Πίνακας: Maksim Krapht
